به‌نحوی که هم از سکون و یکنواختی خارج شود و هم از احتمال خوب اداره نشدن امکانات و زمان و فرصت‌های در اختیار برکنار بماند.
بدیهی است این امکان وجود دارد که در مواردی پس از بررسی این ادراک حاصل آید که وضع موجود بهینه است در آن صورت خاصیت بررسی آن است که ما از مناسب بودن نحوه تخصیص منابع خود مطمئن شویم و این خود دستاورد کمی نیست.
۲. هرگاه ایجاد تغییرات و تحولات در امور مورد بررسی واقع شده ضروری احساس شود به‌ناچار باید به آن مهم اهتمام کرد. لیکن بسته به نوع مسئله و امر مورد بررسی، ایجاد اصلاحات یا تغییرات عمیق و تحول‌آفرینی به ویژگی‌ها و خصوصیات متناسب نیازمند می‌شود.
بدین معنی که هر قدر انجام کاری که در دستور است مهم‌تر باشد، دقت و مطالعه و همه‌جانبه‌نگری و سنجش نتایج احتمالی و آثار اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و بالاخره ردپای آن تصمیم مهم بر همه کسانی که به‌نحوی در حوزه نفوذ آن قرار می‌گیرند از اهمیت و دغدغه و بیم و امید بیشتری برخوردار می‌شود.
درست است که کار افراد یا گروه‌هایی که اصولا تغییرات را برنمی‌تابند قابل دفاع نیست، اما اقدامات مهمی که توأم با تهور و بی‌باکی غیرمستظهر به آگاهی و سنجش باشد نیز نمی‌تواند مسموع باشد.
شروع به هر کاری وقتی می‌تواند مورد عنایت عقلا قرار گیرد که نشان داده شود مشمول مطالعات همه‌جانبه و منطبق با نوع رویکردهای سیاسی و فرهنگی و اقتصادی کسانی است که آن کار را شروع کرده‌اند و در عین حال با نگرانی مستمر آنان درخصوص آثار و عوارض ناشی از انجام کار به‌گونه‌ای همراه است که آنان را مترصد دائمی نتایج و پیامدهای کار جهت جلوگیری از مشکلات و کاستی‌ها و خسارات محتمل کرده است. چنین شرایطی می‌تواند توفیق در انجام هر کاری را تسهیل و میسور کند.
۳. توفیق در تحولات در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی اصولا با زمان اجرا، قلمرو نفوذ، میزان مخاطب، ممکن بودن، واقعیت‌های موجود و نتایج حاصله نسبت‌های تعریف‌شده‌ای دارد و به همین دلیل باید طرح‌ها مورد ارزیابی دقیق قرار گیرند.
بدیهی است چنانچه در جامعه‌ای به‌طور دائم از اراده برای انجام کاری تحولی صحبت شود اما حتی یک سطر منتشر نشود که مضمون و ساختار تحول‌آفرین بر چه سازوکاری متکی است، اصولا امکان بررسی و ارزیابی و انتقاد و تأیید یا تکذیب منتفی می‌شود.
همچنین است اهمیت این نکته که در موضوعات مهم مقدمتا ایده و طرح تهیه شده منتشر می‌شود و آنگاه از دیدگاه‌ها و رویکردهای مختلف درخصوص ایده در معرض قرار گرفته، اطلاع حاصل می‌شود و سپس درصورتی‌که انجام کار از پشتوانه لازم برخوردار باشد، به مراحل اجرایی می‌رود.
قاعدتا تا هر روشی غیر از این و ازجمله شروع به اجرای کار و آنگاه اقدام برای کسب نظر و ایده درخصوص آنچه منتشر نشده است نمی‌تواند قرین توفیق شود.
حداقل کلام این است که نمی‌توان صاحبان آن ایده را بهره‌مند از دیدگاه‌های کارشناسی و سیاسی و... دیگران قلمداد کرد.
اما روش دارای این تهدید است که نتایج اجرایی آن ایده می‌تواند قابل تسری به همه بازیکنانی باشد که قبل از آنکه در مضمون بیانی داشته باشند، درباره عنوان و مستظهر به علائق ذهنی خویش درخصوص آن عنوان داد سخن داده‌اند.
* عضو هیأت علمی دانشگاه تهران
